Mắm tôm và những giá trị dinh dưỡng ít được biết đến
Mắm tôm rất giàu DHA giúp phát triển não bộ, chống lại các bệnh về tim mạch, kích thích trí thông minh cho trẻ…Đó là những giá trị dinh dưỡng tuyệt vời mà ít loại mắm nào có thể có được. Những giá trị này tuy được khoa học thừa nhận từ rất lấu nhưng lại ít được cộng đồng biết đến.
Mắm tôm là món ăn rất lâu đời, xuất phát từ vùng Đông Nam Á và phía nam Trung Quốc.Từ hàng ngàn năm nay,mắm tôm là một phần không thể thiếu trong bữa ăn của người châu Á bởi nó đóng vai trò là chất bổ sung mùi vị, khiến cho món ăn trở nên đậm đà, quyến rũ hơn.
Món bún đậu mắm tôm từ lâu đã là nghệ thuật ẩm thực của người miền bắc
Ở Việt Nam, mắm tôm là món ăn dân dã của miền Bắc. Mặc dù nó có mặt trong rất nhiều món ăn dân dã phổ biến như cà pháo dầm mắm tôm, nộm rau muống, bún đậu mắm tôm… nhưng mắm tôm lại được biết đến như là món ăn nghèo dinh dưỡng. Thậm chí, có thời điểm mắm tôm bị nghi oan là nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy cấp.
Tuy nhiên, từ thế kỉ XIX, đã có nhiều công trình khóa học khẳng định về hàm lượng dinh dưỡng và đảm bảo vệ sinh của mắm tôm.
Theo nghiên cứu mới đây của tiến sĩ Dr. Nemesio Montaño và tiến sĩ Dr. Victor Gavino thuộc Khoa Dinh dưỡng , Đại học Montreal (Cannada),các loại mắm tôm truyền thống chứa một lượng lớn DHA,một loại axit béo quan trọng đóng vai trò quan trọng phát triển trí thông minh, phát triển võng mạc và hoàn thiện hệ thần kinh.
Chúng ta đều biết rằng DHA có vai trò giúp hoàn thiện trí não cho thai nhi và cả cho trẻ sơ sinh.
Đối với người trưởng thành, loại axit này giúp phòng chống các bệnh về tim mạch, chống đột quỵ, các bệnh về khớp và hạn chế lượng đường trong máu đối với người bị tiểu đường.
Một nghiên cứu khác của Viện Chăm sóc sức khỏe Thái Lan công bố rằng sau 6 tháng được bổ sung DHA, những bệnh nhân cao tuổi
có triệu chứng mất trí nhớ đã có những chuyển biến rất tích cực về sự minh mẫn và trí nhớ.
Thật không may là cơ thể con người lại không thể tự tổng hợp được hợp chất này mà phải lấy từ các loại thực phẩm khác.
Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng mắm là một nguồn dinh dưỡng giàu protein và vitamin B.
Trang asianfood.com nhận định rằng thật khó tin rằng loại mắm ăn được quanh năm với chi phí rất thấp như vậy lại giàu dinh dưỡng đến mức có thể tạo ra sự khác biệt về IQ ở trẻ.
Mắm tôm và những giá trị dinh dưỡng ít được biết đến
Trong mắm tôm có chứa các chất giữ nước là protein, peptide và carbohydrate. Chúng hòa tan, làm giảm hoạt động của nước từ đó hạn chế sự sinh sôi nảy nở của vi khuẩn. Quá trình này dẫn đến sự vô trùng tự nhiên. Đó là lí do tại sao mà từ hàng trăm năm trước, rất lâu trước khi tủ lạnh ra đời nhưng hủ mắm vẫn thơm ngon sau khi được ủ trong một thời gian dài. Đó quả là sự sáng tạo tuyệt vời của ông cha nhằm thích nghi với thời tiết nóng ẩm của vùng nhiệt đới.
Ngoài ra, ở các vùng nhiệt đới, nơi mà hầu hết các thực phẩm tươi sống đều có thể dễ dàng bị hỏng do nhiệt độ và độ ẩm cao, việc phơi khô thực phẩm để bảo quản được lâu trở nên vô cùng cần thiết. Ở một số nước như Việt Nam, tôm sau khi xay nhỏ ra còn được đem phơi nắng. Ánh nắng mặt trời là một trong những nguồn diệt khuẩn tự nhiên tốt nhất.
Những lí do trên là dẫn chứng mạnh mẽ chống lại quan niệm cho rằng phương pháp lên men, ủ tôm sống trong một trời gian dài với muối là không sạch sẽ. Trước đây, phương Tây cũng cho rằng các sản phẩm mắm của xứ ta là sản phẩm từ cá thối mất vệ sinh và độc hại.
Tuy nhiên sau đó, nhiều nghiên cứu đã được chứng minh ngược lại. Tiến sĩ M.E Rose-phụ trách phòng nghiên cứu hóa Viên Pasteur cho rằng người châu Âu đã sai về sản phẩm mắm của xứ An Nam vì chưa đánh giá đúng hàm lượng dinh dưỡng trong mắm và chưa thực thực sự hiểu về phương pháp lên men tự nhiên của người châu Á.
Có thể nói nếu nền tảng văn hóa ẩm thực của châu Âu là là sữa động vật và các sản phẩm làm từ sữa thì nền tảng văn hóa ẩm thực của Việt Nam là các loại mắm truyền thống. Nó phù hợp với đặc tính của một dân tộc sáng tạo, cần cù lao động với đường bờ biển dài, nguồn thủy hải sản phong phú kết hợp với kiểu khí hậu miền nhiệt đới nóng ẩm và mắm tôm là một đại diện đặc trưng cho đặc tính ấy.
(Theo Khampha)